Ruim helft Nederlanders: snelle versoepelingen waren onverantwoord

Ruim helft Nederlanders: snelle versoepelingen waren onverantwoord

Ruim de helft (54%) van alle Nederlanders vindt het onverantwoord van de regering dat coronamaatregelen zo snel versoepeld zijn. Een kwart (25%) is het daar niet mee eens en een vijfde antwoordt neutraal.
Vooral degenen die zich al hebben laten vaccineren verwijten het de regering (77% van allen: 61% is het eens met de stelling). Mensen die zich nog niet hebben laten vaccineren (15% van allen) zijn het slechts in 17 procent van de gevallen eens met de stelling.
Degenen die nu nog niet zijn gevaccineerd, wíllen zich in de meeste gevallen ook niet laten vaccineren en vinden overwegend dat maatregelen verder moeten worden versoepeld of volledig moeten worden losgelaten.

Acht op tien willen niet verder versoepelen

De steun voor versoepelingen en strengere maatregelen is bijna even volatiel als de mate waarin het coronavirus huishoudt. Een maand geleden wilde twee derde van alle Nederlanders verder versoepelen (47%) of de maatregelen helemaal loslaten (18%). Nu (na de persconferentie van vrijdagavond 9 juli waarin weer enkele aanscherpingen werden aangekondigd) slaat dit weer om in ‘handhaven (zoals nu)’ (37%) of ‘verder aanscherpen’ (41%).

Ouderen zijn meer geneigd de maatregelen verder aan te scherpen (48%) dan jongeren (34%), maar het is niet zo dat jongeren de maatregelen massaal willen loslaten (3% wil ze helemaal loslaten, 15% wil verder versoepelen).

We zien een aantal argumenteerlijnen:

• Degenen die nu verder willen aanscherpen zijn vaak boos op of teleurgesteld in het kabinet (vooral minister De Jonge krijgt veel verwijten).
  • Zij vinden dat er te snel is versoepeld, veelal op basis van argumenten die toen al als onjuist bekend hadden kunnen zijn;
  • Deze groep roept op bestaande maatregelen (de 1,5-meter-regel) veel strenger te handhaven;
  • Ook veel mensen zijn van mening dat de economische belangen (ten onrechte) prevaleerden boven gezondheids- en maatschappelijke belangen;
  • Regelmatig wordt er met een beschuldigende vinger naar de jongeren gewezen. 
• Mensen die vinden dat het niveau van de huidige maatregelen voldoende is (e er geen verdere aanscherpingen of versoepelingen nodig zijn), ergeren zich met name aan het jojo-beleid van het kabinet. Ze vrezen dat het beleid alleen maar onduidelijker wordt en het steeds lastiger te handhaven is. 
• Onder degenen die vinden dat het juist soepeler moet of dat alle maatregelen los moeten worden gelaten, lijkt de meeste boosheid te bestaan.
  • Ze nemen het jongeren vaak kwalijk dat ze los zijn gegaan en zich niet aan de regels hebben gehouden (testbeleid);
  • Ze vinden dat er maximale vrijheid moet zijn voor gevaccineerden (en dat niet-gevaccineerden zich daaraan aan moeten passen);
  • Sommigen gaan nog iets verder: zij vinden dat men het virus gewoon zijn gang kan laten gaan, accepteren dat er mensen ziek worden in de verwachting dat het erg mee zal vallen.

Negen op tien voor minstens één aanscherping

Veel Nederlanders vinden dus dat maatregelen weer aangescherpt moeten worden. Maar liefst 88 procent kan zich in minimaal één van de voorgelegde maatregelen vinden.
Het sluiten van nachtclubs en discotheken staat op 1, met 70 procent. Zes op tien vinden dat evenementen moeten worden afgelast (59%). Beide maatregelen zijn al doorgevoerd.
Eenzelfde aandeel vindt dat vakanties naar code-oranje-gebieden niet moeten worden toegestaan (58%). Voor andere maatregelen die we voorlegden is op dit moment geen meerderheid.

Meeste mensen passen zich aan qua vakanties, maar niet iedereen

Er is veel verdeeldheid over maatregelen met betrekking tot vakanties. Maar per saldo is de teneur dat de corona-veiligheid niet mag lijden onder mensen die op vakantie gaan. En de meeste mensen  verbinden daar ook voor zichzelf consequenties aan. Maar niet iedereen.
Twee derde vindt dat de regering geen versoepelende maatregelen moet nemen alleen omdat Nederlanders naar het buitenland kunnen voor hun vakantie (65% eens, 17% oneens).
De meeste Nederlanders verbinden hier ook zelf consequenties aan: 58 procent gaat deze zomer liever niet met vakantie naar het buitenland in verband met het coronavirus en de helft vindt het onverantwoord om met vakantie te gaan naar het buitenland (49% mee eens).

Met vakantie naar een code-rood-land? Wie zou dat doen?

Het merendeel gaat niet naar een code-oranje land (88% onderschrijft de stelling Ik ga hoe dan ook met vakantie naar het buitenland, ook als dat land code-oranje heeft niet). Laat staan naar een code-rood-land (93% onderschrijft die stelling niet).
Echter, 7 procent onderschrijft deze stelling wel. Wie zijn dat? Dit zijn iets meer dan gemiddeld mensen in de leeftijd van 35 tot 49 jaar, relatief vaak mensen met een hoog inkomen, woonachtig in de grote steden. Mensen met een migratie-achtergrond zijn dit vaker van plan dan ‘autochtone’ Nederlanders. Het betreft zowel mensen die al beschermd zijn tegen corona als mensen die dat nog niet zijn.

Vertrouwen in hoofdrolspelers coronacrisis: vooral vertrouwen in Rutte gedaald

Het vertrouwen in de meeste personen en organisaties is het afgelopen half jaar gedaald.
Dit was van januari op februari al het geval (na de start van het vaccinatieprogramma).
Sommige personen hebben sindsdien nog aan vertrouwen ingeleverd (premier Rutte).
Sommige organisaties en personen herstelden het vertrouwen enigszins (de GGD’s en GGD-voorzitter André Rouvoet). De wetenschappers (Gommers, Kuipers, Koopmans) en het RIVM genieten nog steeds meer vertrouwen dan de politieke leiders. Niet-westerse migranten hebben in alle personen en instituten beduidend minder vertrouwen (overheid: 35% vertrouwen, 58% weinig tot geen). Alleen Gommers, het RIVM en de GGD’s halen circa 50 procent.

Onderzoeksverantwoording

Dit onderzoek vond plaats van vrijdag 9 tot maandag 12 juli 2021.
Er werkten in totaal 2.129 Nederlanders van 18 jaar of ouder mee aan dit onderzoek.
Het grootste deel hiervan (n=1.988) is afkomstig uit het I&O Research Panel en 141 respondenten vulden de vragenlijst in via het panel van PanelClix.
De onderzoeksresultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021. De weging is uitgevoerd conform de richtlijnen van de Gouden Standaard (CBS). Hiermee is de steekproef representatief voor de kiesgerechtigde Nederlandse inwoners (18+), voor wat betreft deze achtergrondkenmerken.

Het volledige rapport

Download hier het volledige rapport (in pdf).